Il-Qorti Kostituzzjonali

Għalkemm il-Qorti Kostituzzjonali hija meqjusa b’mod popolari bħala l- “ogħla qorti tal-art”, fir-realtà għandha ġurisdizzjoni ferm aktar limitata minn dik tal-Qorti tal-Appell. Min-naħa l-oħra, jista’ jiġi argumentat li peress li kwistjonijiet relatati mal-interpretazzjoni tal-Kostituzzjoni nnifisha u mal-validità tal-liġijiet fl-aħħar mill-aħħar għandhom jiġu deċiżi minn din il-qorti, il-preminenza tagħha hija ddeterminata mis-suġġett tal-kawżi li jistgħu jitressqu quddiemha.

Il-Qorti Kostituzzjonali saret Qorti Superjuri bil-Kostituzzjoni tal-Indipendenza tal-1964. Oriġinarjament kien magħmul minn ħames Imħallfin, inkluż il-Prim Imħallef bħala President u Viċi President. Fl-1974 din tnaqqset għal tliet Imħallfin, u l-kariga ta’ Viċi President tneħħiet. Illum huwa magħmul mill-Prim Imħallef bħala President u żewġ Imħallfin oħra.

Il-Qorti Kostituzzjonali għandha ġurisdizzjoni kemm oriġinali kif ukoll tal-appell. Bħala qorti tal-appell hija tisma’ appelli minn deċiżjonijiet ta’ qrati oħra dwar kwistjonijiet relatati mal-interpretazzjoni tal-Kostituzzjoni u dwar il-validità tal-liġijiet, kif ukoll appelli minn deċiżjonijiet dwar allegat ksur tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem. Bħala qorti ta’ ġuriżdizzjoni oriġinali, il-Qorti Kostituzzjonali tiddeċiedi kwistjonijiet dwar il-validità tal-elezzjoni tal-membri tal-Kamra tar-Rappreżentanti, ir-rekwiżit f’ċerti każijiet li membru jitlaq mis-siġġu tiegħu fl-imsemmija Kamra, u l-validità tal-elezzjoni tal-Ispeaker minn fost persuni li mhumiex membri tal-Kamra. Bħala qorti ta’ ġuriżdizzjoni oriġinali l-Qorti Kostituzzjonali tiddeċiedi wkoll kwistjonijiet dwar il-validità tal-elezzjonijiet ġenerali, inklużi allegazzjonijiet ta’ prattiki illegali jew korrotti jew indħil barrani f’elezzjonijiet bħal dawn. Ma hemm l-ebda appell minn deċiżjoni tal-Qorti Kostituzzjonali mogħtija fil-ġurisdizzjoni oriġinali tagħha.

L-aktar każijiet komuni li jitressqu sal-lum quddiem il-Qorti Kostituzzjonali huma każijiet li jikkonċernaw allegat ksur tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem, kemm f’termini tad-dispożizzjonijiet tal-Kostituzzjoni kif ukoll f’termini tad-dispożizzjonijiet tal-Konvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem. Fl-2005, il-Qorti Kostituzzjonali tat 33 sentenza dwar allegat ksur tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem, fl-2006 tat 37, 24 ingħataw fl-2007, b’ 24 oħra fl-2008.

Dispożizzjoni fil-Kostituzzjoni tiggarantixxi li din il-qorti tkun kostitwita f’kull ħin, u din id-dispożizzjoni tista’ tiġi emendata biss b’vot ta’ maġġoranza ta’ żewġ terzi tal-membri kollha tal-Kamra tar-Rappreżentanti.

Il-Qorti Kostituzzjonali torganizza s-seduti tagħha fis-Sala 20 (li tintuża wkoll mill-Qorti tal-Appell u mill-Qorti tal-Appell Kriminali meta dawn il-qrati jkunu magħmula minn tliet imħallfin).

L-imħallfin li normalment jippresjedu fil-Qorti Kostituzzjonali mal-Prim Imħallef huma l-Onor. Justice Giannino Caruana Demajo u l-Onor. Justice Anthony Ellul.

Skip to content